زندگی را اهدا کنیم

به گزارش ؛ انتقال خون و فرآورده‌های خونی سالانه جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهد. این می‌تواند به بیمارانی که از شرایط تهدید کننده زندگی رنج می‌برند کمک کند زندگی طولانی‌تر و با کیفیت زندگی بالاتری داشته باشند و از روش‌های پیچیده پزشکی و جراحی پشتیبانی می‌کند.

تاریخچه‌ی روز جهانی اهدای خون: سازمان بهداشت جهانی، جامعه بین‌المللی انتقال خون، انجمن بین‌المللی صلیب سرخ و هلال‌احمر و اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های اهداکنندگان خون به اتفاق از سال ۲۰۰۴ میلادی (۱۳۸۳)،۱۴ ژوئن را روز جهانی اهدای خون نامگذاری کردند و از همه کشور‌ها خواستند در این روز برای بزرگداشت اهداکنندگان برنامه‌ریزی نمایند. این روز به مناسبت سالروز تولد کارل لنداشتاینر کاشف گروه‌های خونی و برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۳۰ انتخاب شد.
شعار روز جهانی اهدای خون: روز جهانی اهدا خون هر سال یک مضمون و شعار دارد. موضوع روز اهدای خون در سال ۲۰۱۸ «برای شخص دیگری در آنجا باشید» و «خون سالم برای همه» موضوع سال ۲۰۱۹ بود. مضمون و درون مایه روز اهدای خون در سال ۲۰۲۰ «خون سالم، نجات بخش زندگی» و شعار روز اهدای خون ۲۰۲۱ «اهدا خون برای جهانی سالم تر» تعیین شده است.
اهدای خون چیست؟ اهدای خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود.
شرایط اهدای خون:
• حداقل سن ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال (اهداکنندگان مستمر تا ۶۵ سال)
• حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم
• فواصل اهدا خون هر ۸ هفته یکبار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یکسال برای آقایان از ۴ بار و برای خانم‌ها از ۳بار تجاوز ننماید.
• همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی الزامی می‌باشد)
• درصورت وجود سابقه موارد زیر حتماً پزشک حاضر در مکان انتقال خون را در جریان قرار دهید:
• آلرژیها: تب یونجه و....
• مصرف دارو
• سابقه بیماری‌های قلبی و عروقی ـ ریوی ـ کلیوی ـ کبدی
• سابقه تزریق خون و فرآورده‌های آن
• سابقه غش ـ صرع ـ تشنج
• سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی
• سابقه اعمال جراحی
• سابقه رفتار‌های پر خطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)
• سابقه خالکوبی ـ حجامت ـ تاتو
• سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده
• مسافرت به مناطق آندمیک مالاریا
• مقدار اهدای خون:
حجم خون جمع‌آوری شده در اکثر کشورها، ۴۵۰ میلی لیتر یعنی کمتر از ۱۰ درصد حجم کل خون است (یک فرد بالغ به طور متوسط ۵/۴ تا ۵/۵ لیتر خون دارد). در بعضی کشور‌ها ۲۵۰ میلی لیتر خون گرفته می‌شود. بدن انسان مایع از دست رفته را بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت جبران می‌کند. گاهی این زمان تا ۳۶ ساعت هم طول می‌کشد میزان گلبول قرمز خون از دست رفته ظرف مدت ۳ هفته جایگزین می‌شود و میزان آهن خون طی مدت ۸ هفته جایگزین می‌شود.
• مزایای اهدای خون:
علاوه بر کسی که خون اهدایی را دریافت می‌کند، خود اهداکننده نیز از این جریان سود می‌برد:
• کاهش سطح آهن
آهن ماده‌ای معدنی است که بدن برای تولید گلبول‌های قرمز خون به آن نیاز دارد. با این حال، آهن بیش از حد می‌تواند با تأثیر بر اندام‌های مختلف بدن مثل کبد و قلب و نحوه کارکرد آن‌ها برای سلامت شخص مضر باشد.
• شناسایی برخی بیماری‌های ناشناخته در فرد
هر فردی که خون اهدا می‌کند، یک معاینه فیزیکی ساده و تست خون، قبل از دادن خون انجام می‌دهد. در نتیجه این امکان وجود دارد که فرد بتواند نگرانی‌های ناشی از بیماری‌های ناشناخته را به عنوان بخشی از فرآیند اهدای خون در نظر گیرد. البته یک فرد هرگز نباید از اهدای خون برای پیدا کردن بیماری‌های مربوط به خون مانند هپاتیت B، هپاتیت C و یا HIV استفاده کند.
• سوزاندن کالری
اهدای خون ۶۵۰ کالری را می‌سوزاند.
• احساس ارزشمند بودن
اهدای خون، قدرت تأثیر گذاری بر زندگی افرادی را دارد که برای زنده ماندن به خون نیاز دارند. دانستن اینکه آن‌ها برای زندگی دیگران تفاوت ایجاد کرده‌اند، می‌تواند استرس را کاهش دهد و باعث شود که افراد اهدا کننده خون احساس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند.
• عوارض اهدای خون:
سرگیجه، احساس ضعف، سبکی سر و تهوع از جمله عوارضی است که بلافاصله پس از اهدای خون ممکن است رخ دهد و معمولاً زیاد طول نمی‌کشد.

• مصرف کنندگان خون در ایران:
مصرف کنندگان اصلی خون و فرآورده‌های آن در ایران شامل بیماران تالاسمی، بیماران مبتلا به انواع هموفیلی، بیماران دیالیزی، بیماران نیازمند به جراحی‌های بزرگ (مثل جراحی قلب، کلیه، مغز استخوان و زنان)، مبتلایان به بیماری‌های خونریزی دهنده، نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین، پیوند اعضا، سوختگی‌های شدید، کم خونی‌های مزمن و انواع سرطان به ویژه در مرحله شیمی درمانی هستند.

اهدای خون چیست؟
اهدای خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به‌طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام دارد.

در کشور‌های توسعه یافته و اکثر کشور‌های در حال توسعه، بیشترین اهدا کنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل می‌دهند که در قبال آن پولی دریافت نمی‌کنند. در کشور‌های فقیرتر، افراد معمولاً خون خود را برای انتقال به اعضای خانواده و یا دوستان‌شان اهدا می‌کنند؛ بنابراین انگیزه‌های مختلفی برای اهدا، شامل انجام عمل خیر، کمک به بهبود خویشاوندان، نیاز مالی و برای استفاده خودِ فرد در آینده (اهدای اتولوگ) وجود دارد.