به گزارش دانشمندان شواهدی از برخورد یک سیارک در زیر اقیانوس اطلس شمالی پیدا کردهاند که محققان را وادار میکند تا درباره چگونگی به پایان رسیدن سلطنت دایناسورها تجدید نظر کنند.
این گروه از محققان بر این باورند که این دهانه در اثر برخورد یک سیارک با زمین در حدود ۶۶ میلیون سال پیش ایجاد شده است یعنی تقریباً همان زمانی که سیارک چیکشلوب (Chicxulub) در سواحل یوکاتان امروزی مکزیک به زمین برخورد کرد و دایناسورها را از بین برد.
این دهانه که بیش از پنج مایل (هشت کیلومتر) قطر دارد، با استفاده از اندازهگیریهای لرزهای کشف شده است که به دانشمندان اجازه میدهد تا آنچه را که در اعماق زمین قرار دارد، بررسی کنند.
ورونیکا بری (Veronica Bray)، دانشمند محقق در آزمایشگاه قمری و سیارهای دانشگاه آریزونا و متخصص در حوزه دهانههای موجود در سراسر منظومه شمسی است. او یکی از نویسندگان مطالعه منتشر شده در مجله "Science Advances" است که جزئیات این کشف را شرح میدهد.
دهانه "Nadir" که نامش برگرفته از نام یک دریاکوه است، تا عمق ۱۳۰۰ فوتی (۳۹۶ متری) زیر بستر دریا در حدود ۲۵۰ مایلی از سواحل گینه، آفریقای غربی مدفون شده است. محققان بر این باورند که سیارکی که این دهانه تازه کشف شده را ایجاد کرده است، میتواند در نتیجه شکستن یک سیارک اصلی یا انبوهی از سیارکها در آن دوره زمانی شکل گرفته باشد. در صورت تایید، این دهانه به یکی اندک دهانههای دریایی تایید شده در زمین تبدیل خواهد شد.
"بری" از شبیهسازیهای رایانهای برای تعیین نوع برخورد و تأثیرات احتمالی آن استفاده کرد. شبیهسازیها نشان میدهند که این دهانه در اثر برخورد یک سیارک به پهنای ۱۳۰۰ فوت (۳۹۶ متر) در عمق ۱۶۰۰ تا ۲۶۰۰ فوتی (۴۸۷ تا ۷۹۲ متری) آب ایجاد شده است.
بری میگوید: این امر باعث ایجاد سونامی به ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ فوت (۹۱۴ متر) و همچنین زلزلهای به بزرگی بیش از ۶.۵ ریشتر میشود. اگرچه این فاجعه بسیار کوچکتر از فاجعه جهانی سیارک چیکشلوب است، اما این دهانه تازه کشف شده به طور قابل توجهی در ویرانی محلی نقش داشته است و اگر ما توانسته باشیم یکی از "خواهر و برادرهای" سیارک چیکشلوب را پیدا کنیم، این سؤال ایجاد میشود که آیا موارد دیگری نیز وجود دارند؟
اندازه تخمین زده شدهی این سیارک تقریباً مشابه سیارک بنو است. بنو هدف مأموریتی موسوم به اُسیریس-رکس (OSIRIS-Rex) برای بازگرداندن نمونه سیارک به زمین است.
بری میگوید: اینها شبیهسازیهای اولیه هستند و زمانی که دادههای بیشتری به دست بیاوریم باید اصلاح شوند، اما درک جدیدی از اعماق اقیانوس در این منطقه در زمان برخورد ارائه میدهند.
اوئیزدین نیکلسون (Uisdean Nicholson)، زمین شناس در دانشگاه هریوت وات در ادینبورگ، حین بررسی دادههای بازتاب لرزهای از بستر دریا در طول یک پروژه تحقیقاتی که به گسترش بستر دریا اختصاص داده شده بود، این دهانه را به طور تصادفی کشف کرد.
او میگوید: من دادههای لرزهای زیادی را تفسیر کردهام، اما هرگز چنین چیزی ندیده بودم. من به جای توالیهای مسطح رسوبی که انتظار داشتم یک فرورفتگی ۸.۵ کیلومتری در زیر بستر دریا پیدا کردم که ویژگیهای غیر عادی داشت که نشان از یک دهانه برخوردی دارد.
این سیارک تقریباً همزمان با انقراض دایناسورها بر زمین سقوط کرد
شان گولیک (Sean Gulick)، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه تگزاس در آستین، میگوید: این دهانه یک کشف فوقالعاده هیجانانگیز از دومین برخورد سیارک در بازهی زمانی نزدیک به زمان انقراض کرتاسه-پالئوژن است. اگرچه بسیار کوچکتر از سیارک منقرض کننده چیکشلوب است، اما وجود آن ما را ملزم میکند تا احتمال وجود مجموعهای از برخوردها را در آخرین دوره کرتاسه بررسی کنیم.
بنا بر اعلام فیز، نیکلسون برای حفاری در بستر دریا درخواست بودجه کرده است تا تأیید کند که این یک دهانه برخوردی سیارکی است و سن دقیق آن را آزمایش کند.