به گزارش دهکده خبر: روش انتخاب روز ستارهشناسی و هفته مربوط به آن بهنوعی نجومی بوده و با تعیین دیگر مناسبتها در طول سال که ثابت هستند تفاوت خاص دارد؛ بدین صورت که اولینبار "روز ستارهشناسی" روز شنبهای در میانه ماه آوریل تا میانه ماه می (۲۶ فروردین تا ۲۵ اردیبهشت هرسال) در نظر گرفته و انتخاب شد که به تربیع اول ماه نزدیک بود و دلیل انتخاب این زمان برای آن است که کره ماه بهعنوان همسایه زمین و جرم دوستداشتنی زمینیها، دارای ویژگیهای زیبایی برای مشاهده از درون تلسکوپ و حتی با چشم غیرمسلح است.
خوشبختانه پس از فراگیری روز جهانی ستارهشناسی در دنیا و از جمله در کشورمان، هفته جهانی اخترشناسی نیز از سوی لیگ مربوطه بنیان گذاشته شد و به گروهها و انجمنهای نجومی فرصت بیشتری داد تا در طول یک هفته و نه صرفاً در یک روز به ترویج دانش اخترشناسی بپردازند.
تعطیلی رسمی کشورها نیز در طول هفته ستارهشناسی برای انجام این مهم میتواند موردتوجه قرار گیرد، هرچند که برای اجرای برنامه در مدارس، دانشگاهها، ادارات و فضاهای رسمی روزهای کاری هفته از جمله روز جهانی اخترشناسی بهمراتب مناسبتر خواهد بود.
از سال ۱۳۸۶ خورشیدی نیز لیگ جهانی به جز یک روز در بهار (مطابق سالیان قبل)، پیشنهاد یک روز در پاییز را برای گرامیداشت روز جهانی ستارهشناسی ارائه داده و سعی در افزایش این فرصتها برای اشاعه فرهنگ این دانش کهن داشته است.
بزرگداشت روز و هفته ستارهشناسی در ایران
مهندس مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، یکی از فعالیتهای علمی - ترویجی در حوزه نجوم را روز و هفته جهانی «ستارهشناسی» دانست که از سال ۱۳۸۰ خورشیدی و پس از مکاتبات با لیگ جهانی برگزاری این مناسبت بینالمللی، برای اولینبار و همزمان با روز تعیین شده از سوی جامعه جهانی، در فرهنگسرای بهمن از سوی انجمن نجوم آماتوری ایران به اجرا در آمد.
وی اظهار کرد: بهطورقطع یک روز جهانی با یک روز ملی متفاوت است؛ چرا که در یک مناسبت جهانی مردم دنیا در یک روز خاص و یا یک شعار واحد، در صدد فرهنگسازی برای تحقق یک موضوع خاص هستند و این یکی از زیباییهای مناسبتهای بینالمللی به شمار میرود که باید به آن توجه داشت.
عتیقی با تاکید بر اینکه روز جهانی ستارهشناسی با شعار «آوردن تلسکوپها به میان مردم و تصمیم عشق نسبت به آسمان با همگان» هدفگذاری شده است، ادامه داد: ازاینرو این روز و هفته جهانی فرصت مغتنمی است تا مردم خوبمان که عموماً به این دانش گرایش دارند، ولی امکانات کافی در اختیار ندارند، با واقعیات علمی آشنا شوند و مرز میان خرافه و شبه علم را از دانش برای آنها ترسیم کنیم، ولی این مهم نیز با آسیبهایی همراه است.
برنامههای کشور در روز و هفته جهانی ستارهشناسی پس از دو سال وقفه
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به جزئیات برنامههای روز و هفته جهانی ستارهشناسی در ایران گفت: تقسیم عشق به آسمان با بقیه مردم، آشناکردن آنها با اطلاعات نجومی، پرهیز دادن از خرافهها و تفکیک آن از این دانش جذاب، معرفی مفاخر کشور و جهان، توزیع نشریات مرتبط برای ماندگار کردن اطلاعات ارائه شده میتواند بخشی از اقدامات افراد، گروهها و مراکز باشد که بدون داشتن مرز و محدودیت، نسبت به بالابردن آگاهی عمومی مردم اقدام میکنند.
وی اضافه کرد: امسال طبق تقویم مندرج در کتابچه این مناسبت، از روز دوشنبه ۱۲ تا یکشنبه ۱۸ اردیبهشتماه جاری (۲ تا ۸ می ۲۰۲۲) هفته جهانی ستارهشناسی و شنبه ۱۷ اردیبهشت (۷ می) روز جهانی اخترشناسی در سال ۱۴۰۱ و شعار امسال ما در هفته جهانی ستارهشناسی ۱۴۰۱ (۲۰۲۲) "اخترشناسی، دانشی برای همه" تعیین شده است.
عتیقی خاطرنشان کرد: جا دارد باز هم همچون سالیان اخیر و در دوران پاندمی کووید-۱۹ که سپاسگزار کادر درمان و پزشکان عزیز کشورمان در کمک به مردم برای مهار بیماری کرونا بودهایم، باز هم قدردان از جان گذشتگیهای کادر درمان باشیم، امیدواریم با زحمات قابلستایش کادر درمان طی سالیان اخیر و همچنین واکسیناسیون سراسری، امسال بهعنوان آغازین سال قرن ۱۵ خورشیدی، بهجای رویآوری فعالیتها در بستر فضای مجازی، شاهد گسترش فعالیتهای علمی ترویجی و برنامههای چهرهبهچهره (با رعایت ملاحظات بهداشتی) باشیم؛ چرا که اجرای برنامههای علمی ترویجی چهرهبهچهره، بی شک در توسعه نجوم آماتوری اثرگذاری بیشتری دارد.
وی تاکید کرد: انجمن نجوم آماتوری ایران در روز جهانی ستارهشناسی بهعنوان یک روز و یکصدا با جامعه جهانی، برنامه رصدی عمومی را همچون همیشه بهصورت رایگان در شامگاه روز شنبه ۱۷ اردیبهشتماه برنامه عمومی "رصد آسمان بیکران" در محوطه ترمینال یک فرودگاه مهرآباد از ساعت ۱۹ تا ۲۲ را برگزار کند.