به‌گزارش به نقل از روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، آقای حسن میثمی مدیرکل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در مراسم دومین رویداد مجازی گرامی‌داشت مفاخر ایران ویژه امیرکبیر در سالن فجر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد، بیان کرد: «هر وقت هوا آلوده می‌شود ما براساس سنجه‌هایی این آلودگی را تشخیص می‌دهیم و عملیات معکوس را برای غبارزدایی انجام می‌دهیم. اگر فرض کنیم فرهنگ همان هواست که در آن هر روز تنفس می‌کنیم، دو مشکل برای آن وجود دارد. نه سنجه‌ای برای آلودگی و نه عملیاتی برای غبارزدایی و سالم‌سازی آن وجود ندارد.»
او افزود: «در اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارتخانه معتقدیم که فضای فرهنگی ما توسط تعدادی از اتفاقات و مفاخر درخشانمان، کاملا روشن و شفاف است، اما این مسیر طی سال‌ها غبار‌های زیادی گرفته که موجب شده آن را گم کنیم. جریان غالب محتوایی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نامطلوب تلقی می‌شود. به همین دلیل دوستان ما در وزارتخانه راهکاری برای تولید محتوا در فضای مجازی با محوریت مفاخر داشتند که فراخوان‌هایی در این زمینه منتشر شد.»
آقای میثمی تصریح کرد: «سال گذشته این رویداد مجازی با محوریت جناب فردوسی شکل گرفت و تولید محتوای خوبی نیز انجام شد که حدود ۱۰ کشور خارجی در فراخوان این رویداد شرکت کردند. امسال با توجه به اهمیت شخصیت امیرکبیر، تولید محتوای دیجیتال بر این اساس انجام شد.»
رئیس اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: «ستاد فضای مجازی وزارتخانه برگزارکننده دومین رویداد مجازی گرامی‌داشت مفاخر ایران ویژه امیرکبیر بود که با همکاری ادارات‌کل استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، مرکزی، کاخ گلستان، موزه ملی ایران، موزه ملک برگزار شد. به نظر من این اتفاقات باید تکثیر و تکرار شود و مفاخرمان را خاصه برای کودکان و نوجوانان معرفی کنیم.»
او ادامه داد: «با برگزاری چنین رویداد‌هایی غبار‌های فرهنگی کنار می‌رود و درخشانی را می‌توانیم ببینیم.»
آقای میثمی تصریح کرد: «هدفمان در اداره‌کل روابط‌عمومی این است که به تولید محتوا با محوریت مواریث فرهنگی بپردازیم. اعتقاد داریم، مواریث فرهنگی به طور کامل می‌تواند بنیه‌های فرهنگی و هویتی ما را تقویت کند، به تبلیغات در فضای مجازی کمک کند و موجب آگاهی مردم در زمینه معرفی مفاخر شود.»
رئیس اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیان کرد: «امسال حدود ۱۲ هزار نفر مشارکت و بازدید از این رویداد مجازی داشتند و تولید محتوا به شکل‌های مختلف انجام شد. باید برای دیده شدن این آثار برنامه‌ریزی جدی انجام دهیم.»
*اطلاع رسانی در زمینه تاریخ باید با درایت انجام شود
خانم منصوره اتحادیه مورخ و نواده امیرکبیر در ادامه به زندگی امیرکبیر و نامه نگاری‌هایش با ناصرالدین شاه اشاره کرد و بیان کرد: «به نظر من کاری که امروز وزارت میراث‌فرهنگی برای بزرگداشت امیرکبیر انجام داده، بسیار ارزنده است. اطلاع‌رسانی در زمینه تاریخ باید با درایت انجام شود و این وزارتخانه به درستی این کار را انجام داده است.»
او افزود: «امیرکبیر شخصیت مهم تاریخ کشورمان است و جایگاه خاصی دارد، اما متأسفانه دوران کمی در مسند قدرت بوده است.»
خانم اتحادیه تصریح کرد: «مهمترین اصلاحاتی که امیرکبیر انجام داده راه‌اندازی دارالفنون بود که آغاز تحصیلات مدرن در ایران است و دیگری تأسیس روزنامه وقایع اتفاقیه. روزنامه وقایع اتفاقیه نخستین روزنامه‌ای است که چاپ شد و آغازی برای اطلاع‌رسانی بود که موجب شد در آن زمان که هنوز از تلگراف و پست خبری نبود، نقاط دورافتاده کشور با هم در ارتباط باشند. در حقیقت این دو اقدام ماندنی امیرکبیر بود و یک نوع نوآوری محسوب می‌َشود.»
*بزرگداشت امیرکبیر کار بسیار ارزنده‌ای است که وزارت میراث‌فرهنگی در فضای مجازی انجام داده است
آقای خسرو معتضد نویسنده و تاریخ پژوه در ادامه با اشاره به شخصیت تأثیرگذار امیرکبیر و خدماتی که در آن دوران انجام داده است، گفت: «وزارت میراث‌فرهنگی باید بزرگان و مفاخر کشورمان را معرفی کند. بزرگداشت امیرکبیر کار بسیار ارزنده‌ای است که این وزارتخانه در فضای مجازی انجام داده است.»
او افزود: «معرفی امیرکبیر و کار‌هایی که انجام داده است باید به طور مرتب نمایش داده شود، زیرا بسیاری از مردم این شخصیت را نمی‌شناسند.»
آقای معتضد تصریح کرد: «امیرکبیر شخصیت برجسته ایرانی و یکی از رجال بزرگ ایران است. فیلمی که امروز درباره امیرکبیر رونمایی شد، کار ارزنده‌ای است. امیرکبیر شخصیت ملی ایرانی است که پاکی و صداقت ایرانی را به ثبوت رسانده و کار‌های بزرگی انجام داده است.»
این نویسنده و تاریخ پژوه گفت: «امیرکبیر نیروی دریایی و پلیس را تشکیل داد و به تشویق صنایع‌دستی پرداخت. او می‌گفت باید سماور و کالسکه بسازی، همچنین پارچه چوقابافی مازندران را رواج داد.»
آقای ایرج احمدی هزاوه مورخ و نویسنده هزاوه زادگاه امیران به خانه پدری امیرکبیر در روستای هزاوه اشاره کرد و درباره خانواده و دوران کودکی و شخصیت او سخن گفت.
*وزارت میراث‌فرهنگی مزار امیرکبیر در کربلا را بازسازی و احیا کند
آقای محمدرضا ورزی کارگردان و تهیه‌کننده در ادامه گفت: «نقش امیرکبیر را سه نفر بازی کردند، اولین نفر ناصر ملک‌مطیعی در مجموعه تلویزیونی «سلطان صاحبقران» ساخته زنده یاد علی حاتمی در سال ۵۳ بود که استاد معتضد از کارشناسان این مجموعه تلویزیونی بودند. دومین ایفای نقش امیرکبیر را آقای سعید نیک‌پور در سال ۶۴ در مجموعه تلویزیونی «امیرکبیر» انجام داده است که کار قابل اعتنایی بود و موسیقی به یادماندنی کامبیز روشن‌روان تأثیر زیادی بر آن داشت. همچنین سومین نقش‌آفرینی شخصیت امیرکبیر توسط آقای محمد صادقی در مجموعه تلویزیونی «سال‌های مشروطه» در سال ۸۸ انجام شد.»
او افزود: «امیرکبیر و شخصیت‌هایی نظیر او این ظرفیت را دارند که در دوره‌های مختلف در قالب تئاتر، فیلم و مستند به آن‌ها پرداخته شود. هر نسلی دوست دارد با شخصیت امیرکبیر آشنا شود و در این باره فیلم بسازد.»
آقای ورزی تصریح کرد: «شخصیت‌هایی مانند هملت که واقعی نیستند، هر چند سال یک‌بار توسط فیلم‌سازان در اقصی نقاط دنیا ساخته می‌شوند، امیرکبیر که یک شخصیت واقعی است و می‌توان بار‌ها درباره او فیلم ساخت و نمایش روی صحنه برد، تنها نباید در کتاب‌ها به معرفی این شخصیت پرداخت.»
این کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون بیان کرد: «به مناسبت مراسم بزرگداشت امیرکبیر به مهندس ضرغامی پیشنهاد می‌دهم که مزار امیرکبیر در کربلا را بازسازی و احیا کند تا زائرانی که به کربلا می‌روند از مزار او نیز بازدید کنند. امیرکبیر ارادت خاصی به امام حسین (ع) داشته است.»
*کار‌های فرهنگی که امیرکبیر انجام داده بسیار متمایز است
آقای ایوب زارعی شهردار بندر کنگ و نماینده منتخبان این رویداد مجازی در ادامه ضمن قدردانی از وزارت میراث‌فرهنگی برای برگزاری مراسم بزرگداشت امیرکبیر گفت: «کار‌های فرهنگی که امیرکبیر انجام داده بسیار متمایز است. امروز اگر به نیکی از او نام می‌بریم به دلیل انجام کار‌های فرهنگی و تحولاتی بوده که ایجاد کرده است. یکی از کار‌های امیرکبیر نوآوری بود و ما در آموزش‌های خود باید این موضوع را در نظر بگیریم.»
در پایان مراسم از مستند «امیرکبیر در خون» رونمایی شد و برگزیدگان دومین رویداد مجازی گرامی‌داشت مفاخر ایران ویژه امیرکبیر معرفی شدند.
در این مراسم آقای خسرو معتضد نویسنده و تاریخ‌پژوه، خانم منصوره اتحادیه نویسنده و تاریخ‌پژوه، آقای ایرج هزاوه‌ای مورخ و عضو هیأت امنای خانه امیرکبیر، آقای محمدرضا ورزی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون، آقای سجاد باغ‌شیخی کارگردان مستند روایی امیرکبیر در خون، آقای بهرامی رئیس مدرسه تاریخی دارالفنون، خانم فاطمه زرگر رئیس موزه جواهرات ملی، آقای رضا دبیری‌نژاد رئیس موزه ملک، آقای احمد حمزه‌زاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی آذربایجان شرقی، آقای احد نعمتی مدیر روابط‌عمومی این اداره‌کل، آقای کاوه معین‌پور مسئول روابط‌عمومی مجموعه جهانی کاخ گلستان، آقای محمد‌علی فصیحی، مسئول فضای مجازی اداره‌کل میراث‌فرهنگی اصفهان و خانم نینا رضایی رئیس اداره نمایشگاه‌های موزه ملی تجلیل شدند.
همچنین آقایان دانیال داوودی، پیمان علی پورراد، مهدی فضلی، ایوب زارعی، محمد کریمی، آیت‌الله درویشی، نیما صفدریان، محمدرضا رشیدی، خشایار لهراسبی، امیرفلاح مهدی‌آبادی، مهدی خانلو، مهدی هزاری، صا‌یب دهشت، امیرمحمد پیراسته، سعید پاسبان و خانم‌ها سعیده ساعی، زینب سلطانی، ساره کریم‌زاده، شیما مرجان‌زاده، مهناز اسدی و عاطفه معظمی مورد تجلیل قرار گرفتند.
میرزا محمد تقی‌خان فراهانی مشهور به امیرکبیر، فرزند کربلایی محمدقربان، آشپز و دربان و ناظر قائم مقام فراهانی در یکی از روستا‌های فراهان اراک متولد شد و در محضر خانواده قائم مقام رشد یافت و در کوتاه مدتی با نشان دادن ذکاوت خود پس از طی مراحل پیشرفت و ترقی علمی و سیاسی به صدر اعظمی حکومت ناصرالدین شاه قاجار برگزیده شد.
وی در حدود چهار سال صدارت، خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت کرد و از مهمترین این خدمات می‌توان به رسیدگی به وضع مالیه، حذف القاب و عناوین و سر و سامان دادن به ارتش و کار‌های فرهنگی، چون تأسیس دارالفنون و نشر روزنامه وقایع اتفاقیه و اصلاح وضع نظام، پایان دادن به فتنه سالار در خراسان و صد‌ها کار دیگراشاره کرد.
حضور امیرکبیر در دربار ناصرالدین‌شاه همواره مورد مخالفت تعدادی از نزدیکان شاه از جمله مهد علیا مادر شاه اعتماد الدوله و میرزا آقا خان نوری قرار داشت؛ چنان که تلاش‌های این عده و دیگر درباریان و دشمنی‌های دولت‌های استعماری به خصوص دولت انگلیس سرانجام منجر به صدور حکم عزل امیرکبیر از مقام خود شد.
ناصرالدین شاه وی را از صدارت خلع کرد وچند روز بعد او را به حکومت کاشان منصوب و در حقیقت او را تبعید کرد.
سرانجام امیرکبیر، بیستم دی سال ۱۲۳۰ در ۴۳ سالگی در حمام فین کاشان به دستور ناصرالدین‌شاه به قتل رسید.
پیکر امیرکبیر را ابتدا در همان کاشان (گورستان «پشت مشهد») به خاک سپردند، اما چند ماه بعد، به پایمردی همسرش عزت الدوله که خواهر ناصر الدین شاه هم بود، پیکرش را به کربلا منتقل کردند و در اتاقی که در آن به سوی صحن امام حسین (ع) باز می‌شود به خاک سپردند.
او افزود: «در اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارتخانه معتقدیم که فضای فرهنگی ما توسط تعدادی از اتفاقات و مفاخر درخشانمان، کاملا روشن و شفاف است، اما این مسیر طی سال‌ها غبار‌های زیادی گرفته که موجب شده آن را گم کنیم. جریان غالب محتوایی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نامطلوب تلقی می‌شود. به همین دلیل دوستان ما در وزارتخانه راهکاری برای تولید محتوا در فضای مجازی با محوریت مفاخر داشتند که فراخوان‌هایی در این زمینه منتشر شد.»
آقای میثمی تصریح کرد: «سال گذشته این رویداد مجازی با محوریت جناب فردوسی شکل گرفت و تولید محتوای خوبی نیز انجام شد که حدود ۱۰ کشور خارجی در فراخوان این رویداد شرکت کردند. امسال با توجه به اهمیت شخصیت امیرکبیر، تولید محتوای دیجیتال بر این اساس انجام شد.»
رئیس اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: «ستاد فضای مجازی وزارتخانه برگزارکننده دومین رویداد مجازی گرامی‌داشت مفاخر ایران ویژه امیرکبیر بود که با همکاری ادارات‌کل استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، مرکزی، کاخ گلستان، موزه ملی ایران، موزه ملک برگزار شد. به نظر من این اتفاقات باید تکثیر و تکرار شود و مفاخرمان را خاصه برای کودکان و نوجوانان معرفی کنیم.»
او ادامه داد: «با برگزاری چنین رویداد‌هایی غبار‌های فرهنگی کنار می‌رود و درخشانی را می‌توانیم ببینیم.»
آقای میثمی تصریح کرد: «هدفمان در اداره‌کل روابط‌عمومی این است که به تولید محتوا با محوریت مواریث فرهنگی بپردازیم. اعتقاد داریم، مواریث فرهنگی به طور کامل می‌تواند بنیه‌های فرهنگی و هویتی ما را تقویت کند، به تبلیغات در فضای مجازی کمک کند و موجب آگاهی مردم در زمینه معرفی مفاخر شود.»
رئیس اداره‌کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیان کرد: «امسال حدود ۱۲ هزار نفر مشارکت و بازدید از این رویداد مجازی داشتند و تولید محتوا به شکل‌های مختلف انجام شد. باید برای دیده شدن این آثار برنامه‌ریزی جدی انجام دهیم.»
*اطلاع رسانی در زمینه تاریخ باید با درایت انجام شود
خانم منصوره اتحادیه مورخ و نواده امیرکبیر در ادامه به زندگی امیرکبیر و نامه نگاری‌هایش با ناصرالدین شاه اشاره کرد و بیان کرد: «به نظر من کاری که امروز وزارت میراث‌فرهنگی برای بزرگداشت امیرکبیر انجام داده، بسیار ارزنده است. اطلاع‌رسانی در زمینه تاریخ باید با درایت انجام شود و این وزارتخانه به درستی این کار را انجام داده است.»
او افزود: «امیرکبیر شخصیت مهم تاریخ کشورمان است و جایگاه خاصی دارد، اما متأسفانه دوران کمی در مسند قدرت بوده است.»
خانم اتحادیه تصریح کرد: «مهمترین اصلاحاتی که امیرکبیر انجام داده راه‌اندازی دارالفنون بود که آغاز تحصیلات مدرن در ایران است و دیگری تأسیس روزنامه وقایع اتفاقیه. روزنامه وقایع اتفاقیه نخستین روزنامه‌ای است که چاپ شد و آغازی برای اطلاع‌رسانی بود که موجب شد در آن زمان که هنوز از تلگراف و پست خبری نبود، نقاط دورافتاده کشور با هم در ارتباط باشند. در حقیقت این دو اقدام ماندنی امیرکبیر بود و یک نوع نوآوری محسوب می‌َشود.»
*بزرگداشت امیرکبیر کار بسیار ارزنده‌ای است که وزارت میراث‌فرهنگی در فضای مجازی انجام داده است
آقای خسرو معتضد نویسنده و تاریخ پژوه در ادامه با اشاره به شخصیت تأثیرگذار امیرکبیر و خدماتی که در آن دوران انجام داده است، گفت: «وزارت میراث‌فرهنگی باید بزرگان و مفاخر کشورمان را معرفی کند. بزرگداشت امیرکبیر کار بسیار ارزنده‌ای است که این وزارتخانه در فضای مجازی انجام داده است.»
او افزود: «معرفی امیرکبیر و کار‌هایی که انجام داده است باید به طور مرتب نمایش داده شود، زیرا بسیاری از مردم این شخصیت را نمی‌شناسند.»
آقای معتضد تصریح کرد: «امیرکبیر شخصیت برجسته ایرانی و یکی از رجال بزرگ ایران است. فیلمی که امروز درباره امیرکبیر رونمایی شد، کار ارزنده‌ای است. امیرکبیر شخصیت ملی ایرانی است که پاکی و صداقت ایرانی را به ثبوت رسانده و کار‌های بزرگی انجام داده است.»
این نویسنده و تاریخ پژوه گفت: «امیرکبیر نیروی دریایی و پلیس را تشکیل داد و به تشویق صنایع‌دستی پرداخت. او می‌گفت باید سماور و کالسکه بسازی، همچنین پارچه چوقابافی مازندران را رواج داد.»
آقای ایرج احمدی هزاوه مورخ و نویسنده هزاوه زادگاه امیران به خانه پدری امیرکبیر در روستای هزاوه اشاره کرد و درباره خانواده و دوران کودکی و شخصیت او سخن گفت.
*وزارت میراث‌فرهنگی مزار امیرکبیر در کربلا را بازسازی و احیا کند
آقای محمدرضا ورزی کارگردان و تهیه‌کننده در ادامه گفت: «نقش امیرکبیر را سه نفر بازی کردند، اولین نفر ناصر ملک‌مطیعی در مجموعه تلویزیونی «سلطان صاحبقران» ساخته زنده یاد علی حاتمی در سال ۵۳ بود که استاد معتضد از کارشناسان این مجموعه تلویزیونی بودند. دومین ایفای نقش امیرکبیر را آقای سعید نیک‌پور در سال ۶۴ در مجموعه تلویزیونی «امیرکبیر» انجام داده است که کار قابل اعتنایی بود و موسیقی به یادماندنی کامبیز روشن‌روان تأثیر زیادی بر آن داشت. همچنین سومین نقش‌آفرینی شخصیت امیرکبیر توسط آقای محمد صادقی در مجموعه تلویزیونی «سال‌های مشروطه» در سال ۸۸ انجام شد.»
او افزود: «امیرکبیر و شخصیت‌هایی نظیر او این ظرفیت را دارند که در دوره‌های مختلف در قالب تئاتر، فیلم و مستند به آن‌ها پرداخته شود. هر نسلی دوست دارد با شخصیت امیرکبیر آشنا شود و در این باره فیلم بسازد.»
آقای ورزی تصریح کرد: «شخصیت‌هایی مانند هملت که واقعی نیستند، هر چند سال یک‌بار توسط فیلم‌سازان در اقصی نقاط دنیا ساخته می‌شوند، امیرکبیر که یک شخصیت واقعی است و می‌توان بار‌ها درباره او فیلم ساخت و نمایش روی صحنه برد، تنها نباید در کتاب‌ها به معرفی این شخصیت پرداخت.»
این کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون بیان کرد: «به مناسبت مراسم بزرگداشت امیرکبیر به مهندس ضرغامی پیشنهاد می‌دهم که مزار امیرکبیر در کربلا را بازسازی و احیا کند تا زائرانی که به کربلا می‌روند از مزار او نیز بازدید کنند. امیرکبیر ارادت خاصی به امام حسین (ع) داشته است.»
*کار‌های فرهنگی که امیرکبیر انجام داده بسیار متمایز است
آقای ایوب زارعی شهردار بندر کنگ و نماینده منتخبان این رویداد مجازی در ادامه ضمن قدردانی از وزارت میراث‌فرهنگی برای برگزاری مراسم بزرگداشت امیرکبیر گفت: «کار‌های فرهنگی که امیرکبیر انجام داده بسیار متمایز است. امروز اگر به نیکی از او نام می‌بریم به دلیل انجام کار‌های فرهنگی و تحولاتی بوده که ایجاد کرده است. یکی از کار‌های امیرکبیر نوآوری بود و ما در آموزش‌های خود باید این موضوع را در نظر بگیریم.»
در پایان مراسم از مستند «امیرکبیر در خون» رونمایی شد و برگزیدگان دومین رویداد مجازی گرامی‌داشت مفاخر ایران ویژه امیرکبیر معرفی شدند.
در این مراسم آقای خسرو معتضد نویسنده و تاریخ‌پژوه، خانم منصوره اتحادیه نویسنده و تاریخ‌پژوه، آقای ایرج هزاوه‌ای مورخ و عضو هیأت امنای خانه امیرکبیر، آقای محمدرضا ورزی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون، آقای سجاد باغ‌شیخی کارگردان مستند روایی امیرکبیر در خون، آقای بهرامی رئیس مدرسه تاریخی دارالفنون، خانم فاطمه زرگر رئیس موزه جواهرات ملی، آقای رضا دبیری‌نژاد رئیس موزه ملک، آقای احمد حمزه‌زاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی آذربایجان شرقی، آقای احد نعمتی مدیر روابط‌عمومی این اداره‌کل، آقای کاوه معین‌پور مسئول روابط‌عمومی مجموعه جهانی کاخ گلستان، آقای محمد‌علی فصیحی، مسئول فضای مجازی اداره‌کل میراث‌فرهنگی اصفهان و خانم نینا رضایی رئیس اداره نمایشگاه‌های موزه ملی تجلیل شدند.
همچنین آقایان دانیال داوودی، پیمان علی پورراد، مهدی فضلی، ایوب زارعی، محمد کریمی، آیت‌الله درویشی، نیما صفدریان، محمدرضا رشیدی، خشایار لهراسبی، امیرفلاح مهدی‌آبادی، مهدی خانلو، مهدی هزاری، صا‌یب دهشت، امیرمحمد پیراسته، سعید پاسبان و خانم‌ها سعیده ساعی، زینب سلطانی، ساره کریم‌زاده، شیما مرجان‌زاده، مهناز اسدی و عاطفه معظمی مورد تجلیل قرار گرفتند.
میرزا محمد تقی‌خان فراهانی مشهور به امیرکبیر، فرزند کربلایی محمدقربان، آشپز و دربان و ناظر قائم مقام فراهانی در یکی از روستا‌های فراهان اراک متولد شد و در محضر خانواده قائم مقام رشد یافت و در کوتاه مدتی با نشان دادن ذکاوت خود پس از طی مراحل پیشرفت و ترقی علمی و سیاسی به صدر اعظمی حکومت ناصرالدین شاه قاجار برگزیده شد.
وی در حدود چهار سال صدارت، خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت کرد و از مهمترین این خدمات می‌توان به رسیدگی به وضع مالیه، حذف القاب و عناوین و سر و سامان دادن به ارتش و کار‌های فرهنگی، چون تأسیس دارالفنون و نشر روزنامه وقایع اتفاقیه و اصلاح وضع نظام، پایان دادن به فتنه سالار در خراسان و صد‌ها کار دیگراشاره کرد.
حضور امیرکبیر در دربار ناصرالدین‌شاه همواره مورد مخالفت تعدادی از نزدیکان شاه از جمله مهد علیا مادر شاه اعتماد الدوله و میرزا آقا خان نوری قرار داشت؛ چنان که تلاش‌های این عده و دیگر درباریان و دشمنی‌های دولت‌های استعماری به خصوص دولت انگلیس سرانجام منجر به صدور حکم عزل امیرکبیر از مقام خود شد.
ناصرالدین شاه وی را از صدارت خلع کرد وچند روز بعد او را به حکومت کاشان منصوب و در حقیقت او را تبعید کرد.
سرانجام امیرکبیر، بیستم دی سال ۱۲۳۰ در ۴۳ سالگی در حمام فین کاشان به دستور ناصرالدین‌شاه به قتل رسید.
پیکر امیرکبیر را ابتدا در همان کاشان (گورستان «پشت مشهد») به خاک سپردند، اما چند ماه بعد، به پایمردی همسرش عزت الدوله که خواهر ناصر الدین شاه هم بود، پیکرش را به کربلا منتقل کردند و در اتاقی که در آن به سوی صحن امام حسین (ع) باز می‌شود به خاک سپردند.